Ekspertyza dotycząca stanu instalacji odgromowej na pałacu książąt Radolińskich oraz na kościele patronackim w Jarocinie, 1900 r.
I Pałac
W trakcie przeglądu ww. instalacji, dokonanego przyrządem spełniającym wymogi państwowe, a mianowicie telefonicznym mostkiem pomiarowym firmy Siemens & Halske, stwierdzono, co następuje:
- przewód uziemiający, po odsłonięciu go i założeniu na przyrząd, wykazał oporność wynoszącą 9,5 oma – przy dopuszczalnej wartości maksymalnej 15,0 oma;
- przewód napowietrzny wykazał oporność 0,5 oma – przy dopuszczalnej wartości maksymalnej 1,0 oma.
Powyższe wyniki wskazują, że badana instalacja, chociaż niewystarczająca, znajduje się w dobrym stanie. Umieszczone pośrodku platformy, blisko siebie, dwa zwody w postaci pionowych prętów o długości ok. 3,5 metra nie chronią całego kompleksu pałacowego przed zagrożeniem piorunowym. Każdy ze zwodów zabezpiecza jedynie strefę o promieniu równym swojej 1½-krotności, więc na skrzydłach wschodnich i zachodnich należy ustawić jeszcze co najmniej po jednym zwodzie o długości 4‑5 m, a ponadto od strony zachodniej sprowadzić przewód do gruntu, aby zapewnić tu wystarczające naturalne uziemienie w przypadku silnych wyładowań.
Pośrodku pałacu znajduje się maszt flagowy, który w miejscu wejścia w więźbę dachową jest przegniły w takim stopniu, że wkrótce się złamie. Radziłbym wymienić go na pręt rurowy z ocynkowanego żelaza, który posłuży jednocześnie jako główny zwód odgromowy.
II Kościół
W trakcie przeglądu instalacji przewód uziemiający wykazał oporność 6,5 oma – przy dopuszczalnej wartości maksymalnej 15,0 oma. Natomiast przewód napowietrzny wykazał oporność 125,0 oma – przy dopuszczalnej wartości maksymalnej 1,0 oma, co spowodowane jest faktem, że przewód idący od krzyża na wieży do gruntu (mający postać nieocynkowanej taśmy stalowej o szerokości 5 mm i grubości 3,5 mm, nitowanej z kawałków) jest w miejscach nitowania tak mocno przerdzewiały, iż wynikająca stąd duża oporność nie wystarcza już do odprowadzania elektryczności atmosferycznej do gruntu, tak że elektryczność może łatwo przeskoczyć na lepszy przewodnik.
Nie ma tu miejsca na objaśnienie wszystkich nierozwiązanych jeszcze spraw pobocznych, zwłaszcza dotyczących pałacu. Dlatego wskazany i konieczny byłby mój ponowny przyjazd w celu sporządzenia ostatecznego kosztorysu, w którym oprócz właściwego wykonania należałoby ująć jedynie kwestie najpotrzebniejsze. Przykładowo, na kościele zamiast elementu miedzianego można by zastosować ocynkowaną 7-splotkową linę metalową, itd.
Poznań, 3 sierpnia 1900 r.
[podpis nieczytelny]
inspektor linii telegraficznych w st. spocz.
Źródło:
Dokument pochodzi ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu, Majątek Jarocin Radolińscy, sygn. 1800. Tłumaczenie z języka niemieckiego.
