Co łączy księcia Hugo Radolińskiego, późniejszego księcia von Radolina, Konrada Bnińskiego i Henryka Chłapowskiego oprócz tego, że byli ziemianami i dysponowali pokaźnymi majątkami? Otóż wszyscy trzej byli Kawalerami Maltańskimi. Taką ciekawostkę odnalazłem w „Kronice Miasta Poznania” (2018/1). Polecam tę lekturę.
Zakon Maltański założono w 1048 r. w Jerozolimie, oficjalnie jako Szpitalne Bractwo Rycerskie opiekujące się chorymi. Główną siedzibą była Malta. W Polsce jedna z komandorii zakonu funkcjonowała od 1187 r. do XIX w. w Poznaniu. Kres jej działalności przyniosły niestety zabory, a wszyscy zainteresowani członkostwem w „Malcie” ze wschodnich Prus zaczęli aspirować do Związku Śląskiego, który powstał w 1867 r. Jednym z nich był właśnie hrabia Hugo Radoliński, który wstąpił do Związku Śląskiego dwa lata po jego powstaniu.
Była to naturalna konsekwencja rozpoczynającej się jego kariery dyplomatycznej, a sam Związek zaczął skupiać wielu Polaków z Wielkopolski, wywodzących się głównie z kręgów ziemiańskich i dyplomatycznych. Wspomnę tylko nazwiska Raczyńskich, Bnińskich, Radziwiłów i Skórzewskich. W 1878 r. do Związku Śląskiego trafił nie kto inny jak Zygmunt Gorzeński herbu Nałęcz ze Śmiełowa.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1920 r. powstał Związek Polskich Kawalerów Maltańskich, którego członkami zostali Polacy, kawalerowie ze Związku Śląskiego. Zapłacili za to ogromną cenę życia podczas okupacji niemieckiej 1939-1945. Naturalnie w okresie komunistycznym działalność Zakonu była zakazana. Głównym jego celem tak dawniej, jak i obecnie, jest niesienie pomocy potrzebującym.
©Tomasz Cieślak
Fotografia ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu. Hugo Radoliński w polskim stroju szlacheckim, 1875 r.
