Kpt. Jan Kempiński (1921-1946) ps. „Błysk” – legenda wielkopolskiego podziemia niepodległościowego
Janek Kempiński urodził się 4 lutego 1921 r. w Jaskółkach koło Ostrowa Wlkp. Już jesienią 1939 r. rozpoczął działalność konspiracyjną. W 1940 r. został wywieziony na roboty przymusowe do III Rzeszy. W 1943 r. został aresztowany przez gestapo za sabotaż i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau. Podczas transportu ucieka i powraca do okupowanego kraju. Wstępuje w szeregi Armii Krajowej i pod zmienionym nazwiskiem Jan Nowak walczy z Niemcami na terenie Gór Świętokrzyskich oraz Lubelszczyzny. Przybiera wówczas pseudonim „Błysk”. Po zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną w lipcu 1944 r. wstępuje do Milicji Obywatelskiej MO w Lublinie. Po dwutygodniowej służbie porzuca jej szeregi i rozpoczyna walkę z nowym komunistycznym okupantem. Wstępuje do oddziału Pogotowia Akcji Specjalnej NSZ Mieczysława Pazderskiego „Szarego” i walczy w jego szeregach aż do jego rozbicia przez Sowietów i KBW.
Na przełomie lipca i sierpnia 1945 r. powraca w rodzinne strony. Nawiązuje kontakt z działającą na tym terenie Wielkopolską Samodzielną Grupą Ochotniczą „Warta” i od jej dowódcy ppłk. Andrzeja Rzewuskiego ps. „Hańcza” otrzymuje zadanie zorganizowania oddziału zbrojnego. Główną jego siłę stanowią wówczas plutony dowodzone przez: por. „Alego” i por. Czesława Rudaka „Gałązkę”. Pierwszą akcję bojową oddział przeprowadził w Dobrzycy 25 września 1945 r. opanowując posterunek MO, pocztę i gorzelnię. W nocy z 6 na 7 października 1945 r. w Krzywosądowie pow. Jarocin żołnierze „Błyska” zatrzymali samochód z trzema działaczami PPR z Ostrowa Wlkp., których po przesłuchaniu rozstrzelano w okolicach leśniczówki w Korytach. Dnia 9 października 1945 r. oddział „Błyska” przeprowadził akcję w Sulmierzycach, zajmując budynek UB i posterunek MO oraz w Odolanowie opanowując placówkę MO i pocztę.
Dnia 10 października 1945 r. w Kuczkowie żołnierze „Błyska” zatrzymali Tadeusza Palaka, szefa Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Jarocinie, jego zastępcę sierż. Kazimierza Sikorskiego oraz dwóch oficerów Milicji Obywatelskiej z Poznania, a także żołnierza ludowego WP z jednostki wojskowej w Jarocinie Stanisława Przygodzkiego. Po przesłuchaniu, za współpracę z komunistami i Sowietami, funkcjonariuszy UB z Jarocina rozstrzelano w lesie w okolicach Sośni, a pozostałych puszczono wolno. W nocy z 10 na 11 października 1945 r. oddział pod dowództwem „Alego” zaatakował więzienie w Koźminie. W nocy z 15 na 16 października 1945 r. oddział „Błyska” rozbił posterunek MO w Koźmińcu, a 16 października 1945 r. w Kolonii Kościelec starł się z dwoma grupami operacyjnymi KBW-UB z Kalisza i Ostrowa Wlkp. W wyniku potyczki partyzanci stracili jednego zabitego i dwóch rannych, a pierwsza grupa operacyjna czterech ludzi. Oddział wycofał się z obławy. Dwa dni później żołnierze „Błyska” zlikwidowali niebezpiecznego działacza PPS z Raszkowa Czesława Kolędę. Dnia 22 października 1945 r. oddział „Błyska” opanował Odolanów. Po wyjeździe partyzantów z miasta, w wyniku donosu telefonicznego, dogoniła ich grupa operacyjna NKWD-KBW-UB. W wyniku półgodzinnej potyczki z mającymi dwukrotną przewagę jednostkami NKWD-UB oddział „Błyska” został rozbity, a śmierć poniosło 24 partyzantów. Rannemu dowódcy udało się uciec.
Kpt. Jan Kempiński „Błysk” został zatrzymany 17 grudnia 1945 r. w Poznaniu przez funkcjonariuszy MO i po wstępnym przesłuchaniu przekazany UB. Zatrzymał go jeden z funkcjonariuszy MO z Poznania, którego wypuścił 10 października w Kuczkowie… Od 29 kwietnia 1946 r. w świetlicy Komendy Wojewódzkiej MO w Poznaniu toczył się proces pokazowy przeciwko „Błyskowi” i jego 21 towarzyszom. Dnia 4 maja 1946 r. komunistyczny Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu skazał Jana Kempińskiego na karę śmierci, utratę praw publicznych na zawsze oraz przepadek całego mienia. Jan Kempiński został rozstrzelany 21 czerwca 1946 r. o godzinie 12.00 w Poznaniu. Egzekucję wykonał funkcjonariusz UB z Poznania Jan Młynarek, kat wielkopolskiego podziemia niepodległościowego. Dnia 22 września 1992 r. Sąd Wojewódzki w Poznaniu unieważnił wyrok z 4 maja 1946 r., stwierdzając, że Jan Kempiński działał na rzecz Niepodległego Bytu Państwa Polskiego.
Autor: ©Tomasz Cieślak
