Jarocin

Portal historyczny

 

Akcja Katolicka w Jarocinie, cz. II

Jak wspomniano w pierwszej części artykułu, w Jarocinie istniały cztery kolumny Akcji Katolickiej. Ich stan liczebny w latach 1936-1938 przedstawiał się następująco:

 

Rok

Akcja Katolicka

Katolickie Stowarzyszenie Mężów

Katolickie Stowarzyszenie Kobiet

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej

Razem

1936

56

140

70

40

306

1937

63

125

36

44

268

1938

73

157

34

50

314

Najpełniejszy obraz działalności Katolickiego Stowarzyszenia Mężów daje rok 1937. Liczyło ono wtedy 63 członków (30 z przyrzeczeniem, 33 bez). W porównaniu z rokiem ubiegłym przybyło dziewięć osób, ubyły dwie. Według zawodów, do Stowarzyszenia należeli: jeden rolnik, siedmiu nauczycieli (w tym dwóch emerytów), dwadzieścia siedem urzędników, ośmiu rzemieślników, jedenastu kupców, dwóch przemysłowców, dwóch lekarzy, trzech prawników i dwóch wojskowych. W ciągu 1937 r. wygłoszono dziesięć referatów na następujące tematy: „Posłannictwo społeczne Kościoła”, „O pracy społecznej”, „Obowiązki pracodawcy i pracobiorcy”, „Słuszna praca”, „Uczciwość w handlu i zawodzie”, „Kartele i trusty”, „Kwestia żydowska”, „O szkodliwym zacietrzewieniu partyjnym”, „Reforma rolna” i „O wolnomyślicielach-bezbożnikach”. Referaty wygłaszali między innymi: ks. Ignacy Niedźwiedziński, ks. Feliks Gomolewski, ks. Kazimierz Stelmaszyk, burmistrz Jarocina Edmund Rogalski, czy profesor Liberek.

Skład zarządu w 1937 r. przedstawiał się następująco: prezes Edmund Kapczyński, wiceprezes Władysław Siemiński, skarbnik Tadeusz Pankowski oraz sekretarz Sylwester Kupczyk. Na walnym zebraniu KSM w lutym 1939 r. wybrano dotychczasowy zarząd. Ważną inicjatywą było też podjęcie uchwały o powołaniu do życia Konferencji męskiej św. Wincentego á Paulo.

Działalność Katolickiego Stowarzyszenia Kobiet była także prężna. Z ciekawszych inicjatyw można wspomnieć o uchwale KSK z 1938 r., w której członkinie pod przewodnictwem prezeski Ewy Zapłatowej postanowiły dobrowolnie szyć szaty liturgiczne dla biednych kościołów na Kresach. Dwumiesięczny wynik tych zabiegów można było oglądać w oknie wystawowym.

W 1939 r. w Jarocinie odbył się zjazd-kurs KSK dla okręgu jarocińskiego poprzedzony mszą św. odprawioną przez proboszcza Niedźwiedzińskiego. Na zjazd przybyli przedstawiciele jedenastu oddziałów w ilości 52 osób. Zjazd połączony był z walnym zebraniem okręgu. Wygłoszono na nim trzy referaty. Pierwszy przedstawił ks. Stelmaszyk („Na jakie niebezpieczeństwa zagrażające naszej wierze należy zwrócić uwagę i jak im przeciwdziałać”), drugi prezeska diecezjalnego KSK J. Kubicka („Katoliczka w życiu kulturalnym”), a trzeci sekretarka generalna Stowarzyszenia z Poznania Janina Kaźmierska („Współczesne metody pracy kierownictw oddziałów”).

Stałą inicjatywą Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej było organizowanie akademii w święto patrona młodzieży, Stanisława Kostki. Składały się na nią przemówienia, deklamacje, śpiewy i referaty. Organizowano także inne przedstawienia, na przykład w poście 1938 r. oddział KSMM odegrał sztukę pt. „Pod mianem Judasza”, misterium pasyjne w trzech obrazach. Ponadto Stowarzyszenie organizowało wspólną spowiedź trzy razy w roku, wycieczki, zabawy taneczne, gry sportowe i wieczornice.

Zarząd KSMM w 1938 r. wybrano następujący: prezesem został Adam Dostatni, zastępcą Henryk Gidlewicz, sekretarzem Henryk Grodzki, zastępcą sekretarza Czesław Opaczyk, skarbnikiem Ludwik Pawlak, naczelnikiem Jan Kościelniak, bibliotekarzem Kazimierz Grodzki, gospodarzem Henryk Gidlewicz, a jego następcą Kazimierz Pawlak.

Spośród inicjatyw Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Jarocinie warto zwrócić uwagę na organizację uroczystości ku św. Jadwidze w 1937 r. Przygotowano bardzo ładną okolicznościową inscenizację, na którą składał się barwny korowód postaci historycznych, symbolizujących rolę i posłannictwo polskiej kobiety w perspektywie dziejowej. W orszaku wystąpiły postacie Dąbrówki, królowej Jadwigi, Emilii Plater, alegorii Polski w żałobie, generałowej Zamojskiej i orląt lwowskich.  Następnie prezeska okręgowa H. Smydrówna wygłosiła gawędę o królowej Jadwidze, po której odbyła się krótka pogadanka. Program przewidział także część rozrywkową, na którą złożyły się wokalne i monologowe popisy druhen. Doroczną uroczystością KSMŻ było też organizowanie uroczystości poświęconych czci Matce Boskiej Bolesnej.

Jarocińska Akcja Katolicka działała bardzo sprawnie. Apostolstwo świeckie objęło tutaj, zgodnie z zamierzeniami, wszystkie grupy społeczne, oraz dotknęło wszystkich dziedzin życia: religijną, obyczajową, oświatową i dobroczynną. Przejawem aktywności apostolskiej były: życie sakramentalne, udział w nabożeństwach, rekolekcjach, akademiach, pielgrzymkach, kursach, odczytach, samokształcenie, wycieczki, przedstawienia, kolportaż książek i pism czy w końcu pomoc materialna i duchowa dla najuboższych. Praca apostolska w parafii dotknęła dzięki temu wszystkich możliwych elementów życia wewnętrznego człowieka – formacji religijnej, intelektualnej, moralnej i społecznej.

Autor: Ilona Kaczmarek

Bibliografia:
„Doniesienia Archidiecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej” 1931, nr 1.
Encyklopedia Katolicka, t. I, Lublin 1973.
„Gazeta Jarocińska” 1937-1939.
Wilczyński L., Działalność Akcji Katolickiej w parafiach Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Poznańskiej w latach 1931-1939, t. II, Poznań 2003.
Zbiór ustaw archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej, t. I, wyd. S. Bross, Poznań 1934.

Twórca projektu Twórca
Partnerzy
Jarocin Jarocin Jarocin Jarocin Jarocin Jarocin
Jarocin Jarocin Jarocin Jarocin Jarocin

Kategorie tematyczne